Hayatımız boyunca pek çok olumsuz durumla karşı karşıya kalırız. Zihnimizde yaşadığımız bir olumsuz duruma bağlı olarak bazen genellemeler yaparız.
Sürekli Olumsuz Düşüncelerden Kurtulmak İçin Ne Yapmalıyız?
Hayatımız boyunca pek çok olumsuz durumla karşı karşıya kalırız. Zihnimizde yaşadığımız bir olumsuz duruma bağlı olarak bazen genellemeler yaparız. Bu genellemeler sonucunda da o duruma bağlı bir inanç oluşturur ve kendimizi sınırlarız. Eğitmen Banu Gözüm, NLP inanç değiştirme tekniği ile bizi sınırlayan inançlardan nasıl kurtulacağımız konusunda bilgiler verdi.
Örneğin, sevmediğiniz bir dersten defalarca kaldınız ve dersi anlatan öğretmeninizi sevmediğiniz için dersi anlayamıyorsunuz. Bundan dolayı dersi bir türlü veremiyorum ve hiçbir zaman veremeyeceğim; bu okul bitmeyecek düşüncesine kapılabilirsiniz.
Olumsuz duyguların hayatınızda yer almaması için kendinizi olumlu düşüncelerle etkilemeli ve olumsuz olan her şeyin bir olumlu karşılığı olduğuna kendinizi inandırmalısınız. Sınırları koyan sizsiniz ve bu sınırları kaldıracak olan yine siz olacaksınız. Yeter ki kendinizi olumlu düşüncelere ikna edin. NLP tabanlı inanç değiştirme tekniği ile yapabileceğinizi görecek ve değişimi fark edeceksiniz.
Hayatımızı yaşarken bir şeye yoğun bir tepki verdikten sonra o kolayca silinip gitmez. Çoğunlukla hislerimiz hakkında düşünürüz ve bazen düşündüklerimiz hakkında da düşünürüz. Bazen bir meseleyi zihnimizde yıllar boyunca aklımızdan çıkaramayız. Eğitimsiz bir zihin için her düşünce ardında iz bırakan ve asıl düşünceye sarılan bir ip gibidir. Bu ip her yeni meta duruma girdiğimizde içimizde beslediğimiz diğer his ve düşüncelere dolanır.
Bu durumdan çıkmanın yöntemi kendimize meta durumları çözümleyecek sorular yöneltmektir. Bir duyguya kapıldığımızda onun ardında yatan nedenleri kendimize sorarız. Asıl görünen duyguyu neyin beslediğini sorguladıkça, aldığımız her yanıt bizi başka bir kök nedene götürür. Örneğin kendimize neden kızgın olduğumuzu sorduğumuzda kızgınlığın ardındaki utanma duygusu karşımıza çıkar. Kendimize neden utandığımızı sorduğumuzda yanımızdaki kişinin gözünde imajımızın yerle bir olduğunu hissettiğimizi fark edebiliriz. Bu bizi neden sakin bir imaj çizmeye bu kadar takıntılı olduğumuz sorusuna götürebilir. Bu şekilde kendimize sorular yönelterek içine girdiğimiz meta durumları sondan başa doğru çözümleyebiliriz. Sonunda sadece ilk gösterdiğimiz tepkiyi değil, onun ardında yatan bir dizi duygu ve düşünce topluluğunu anlarız. Bu modele göre kendini sorgulamak bize köklü bir değişim imkânı verir.
Bir kişi için çok kötü olan ve asla kabul edilemez olarak tanımlanan bir olay bir başkası için normal ve sıradan olarak yorumlanabilir. Zaman zaman karşılaşılan olaylar karşısında çaresiz hissedilebilir. Bu his orada bitmemiş, haftalarca zihnimizi meşgul etmiş ve hatta yaşamımızın bir parçası haline gelmiş olabilir. Kurtulmak için çıkış yolu arar veya bu düşünceleri görmezden gelerek iyi hissetmek ister çoğunlukla da sorunu ertelemeyi seçebiliriz. Ne ertelemek ne de soruna teslim olarak, yani yaşam kalitemizi bozmak doğru bir seçim değil. Negatif düşüncelerle karşı karşıya kaldığımızda önce bu sorunu çözebileceğimize inanmalı ve sorunun çözümü hakkında basit ve genel bir plan taslağı oluşturmalıyız. Unutmayalım ki zorlukları aşmanın ilk adımı önce kendimize inanmaktır.
Zihindeki negatif düşünceler sağlığı da olumsuz etkiler
Negatif düşüncelere eğilimli olmak, beyinde nörotransmitter adında birtakım maddelerin miktarına bağlı olabilir veya tam tersi, bu düşüncelere sürekli maruz kalmak veya belli bir yaşam tarzı, beyin kimyasını olumsuz etkileyebilir. Yani aslında zihnimizde sandığımız o soyut düşünceler somut olarak sağlığımızı da olumsuz etkiler. Bu nedenle negatif düşüncelerin etkilerini hafife almayalım. Tüm negatif düşüncelerin, kaygıların, korkuların, karamsarlıkların bizi ele geçirmesine izin vermeden biz korkumuza kaygımıza, hakim olalım. Çaresiz ve çıkmazda hissettiğimizde duruma olumlu taraflarından bakmaya çalışabilir sorunun üzerindeki gücümüzü sürdürebiliriz. En önemlisi negatif düşüncelerle mücadele etmek için kendimizi tüm yönlerimizle iyi tanımalıyız.
Uzman Psikolog Ezgi Dokuzlu, negatif düşünceyi önlemenin 9 yolunu şöyle anlattı:
· Negatif düşüncelerin sizi ele geçirmesine izin vermeyin. Kaygılı ve olumsuz düşünceler sizi çaresiz ve umutsuz hissettirebilir. Nasıl heyecanlı olduğunuzda veya korktuğunuzda kalp atışınız hızlanıyor, yüzünüz kızarıyor, elleriniz terliyorsa bu negatif düşünceler de sağlığınızı benzer şekilde olumsuz etkileyebilecek güce sahiptir. Bu nedenle olumsuz düşüncelerin hayat kalitenizi bozmasına izin vermeyin onlarla barışın.
· Zihninizdeki negatif düşünceleri saptayın ve tanımlayın. Bu düşüncelerin kaynağını ve size neden kötü hissettirdiğini düşünün. Neden zihninizi meşgul ediyor?
· Bir konu için olumsuz sonucu düşünüp o yönde plan yapmak yerine bugüne odaklanın. Şimdi hangi durumda olduğunuzu düşünün. Gelecek her zaman planladığımız gibi olmayabilir, aşırı kaygı bugününüzden çalmanıza sebep olur.
· Kendinizi iyi tanıyın. Sizi nelerin kötü hissettirdiğini mutlaka bilmelisiniz. Daha önce olumsuzluklarla nasıl mücadele ettiğinize bakın. Bu kendinizi daha iyi tanımanızı ve negatif düşüncelerle baş etmenizi kolaylaştırır.
· Gelecek için esnek olun. Ne kadar plan yaparsanız yapın hesaba katmadığınız birtakım olumlu veya olumsuz olaylar meydana gelebilir. Bu nedenle çok net, keskin planlardan kaçının.
· Kendinizi suçlamayın. Her insan gibi siz de geçmişte hatalar yapmış olabilirsiniz. Bu hataların geçmişte olduğu gelecekte olacağı anlamına gelmez. Şimdi eskisinden daha bilgili daha deneyimlisiniz, unutmayın.
· Pişmanlıktan yalnızca faydalanın, zihninizde taşımayın. Pişmanlık, o konu hakkında hatamızı anlamamız ve dersler almamız için yardımcıdır, fakat fazlası yalnızca olumsuz düşünceleri yaşamımızda gereksiz bir yük olarak taşımamıza neden olur.
· ‘’Keşke’’, ‘’Acaba’’, ‘’Ya olursa, ya olmazsa’’, ‘’Asla’’ gibi kelimeleri kullanmaktan kaçının.
· Kararlarınız için kendinize saygı duyun ve başkalarının fikirlerini kendi hayatınıza uyarlamaktan kaçının. Kendiniz için neyin doğru olduğunu kendinizi yeterince tanıyorsanız en iyi siz bilirsiniz.
